ප්‍රංශ විප්ලවය, ඔලිම්පික් සහ ක්‍රිකට්

ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ උපත පිලිබඳ විවිධ මතයන් තිබෙනවා, බහුතරයක් විශ්වාස කරන්නේ ක්‍රිකට් එංගලන්තයේ දී උපත ලබා පසුව එය ධනපති පංතියට පමණක් සීමාවූවක් ය යන්නයි. නමුත් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ උපත ප්‍රංශයෙන් බවද සමහර මුලාශ්‍ර සදහන් කරනවා. "criquet" යන වදනින් "cricket" යන නම සෑදී ඇති බවත් ප්‍රංශයේ රැකියාවන් හි නිරතව සිටි එංගලන්ත වාසින් ඔවුන්ගේ රටට එය හදුන්වා දී ඇති බවත් සදහන් කරනවා. එමෙන්ම ඉහත වචනයේ අර්ථය වන 'කඩුල්ල' ත් මෙම මතය ප්‍රබල ලෙස සමාජගත කර ඇත.

1789 වසරේදී එංගලන්තයේ ක්‍රිකට් නීති සම්පාදනය කරන MCC යෙන් කණ්ඩායමක් ප්‍රංශයට පැමිණෙන්නට තීරණය කරන්නේ එංගලන්තයෙන් එපිටට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව යන මුල්ම අවස්තාව ලෙස වාර්තාගත වීමේ බලාපොරොත්තුවෙන්. ඒත් එවකට ප්‍රංශයේ පාලකයා ලෙස කටයුතු කල 16 වන ලුවී රජුට එරෙහිව ඔහුගේ යටත් වැසියන් සිදුකල විප්ලවයේ මුල්ම අදියර එම වසර වූ බැවින් MCC ය එම සංචාරය අවලංගු කිරීමට තීරණය කළා.

වසර 200 කට පසු එනම් 1989 දී MCC ය ප්‍රංශය සමග නැවතත් තරග වැදීමට තීරණය කළා, ඒවනවිට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව ප්‍රංශයේ අප්‍රකට ක්‍රීඩාවක් වූ අතර තරගය එක්දිනකට පමණක් සීමා කළා.

ප්‍රංශයේ වඩාත් ප්‍රචලිත වූ අනෙක් ක්‍රිකට් තරගය පැවැත්වුනේ 1900 දීය. විශේෂත්වය වන්නේ එය ඔලිම්පික් තරගයක් වීමයි. ඔලිම්පික් තරගාවලියට ක්‍රිකට් එක්වූ මුල්ම අවස්තාව සහ එකම අවස්තාව එය වූ අතර ප්‍රංශයට රිදී පදක්කම හිමිවුණා

මුලින්ම ක්‍රිකට් ඔලිම්පික් වලට ඇතුලත් විය යුතුයි කියන මතය ආවේ 1896දි, එත් අඩු ප්‍රේක්ෂක අවධානයක් ඇතිවේ යන බිය නිසා එම තරගය පැවැත්වීමේ තීරණය යටපත් වුනා, 1900දි ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව වෙනුවෙන් රටවල් හතරක් ඉදිරිපත් වුනා , ඒ ඉහත සදහන් කල රටවල් දෙක, බෙල්ජියම සහ නෙදර්ලන්තයයි. එහෙත් යම් යම් හේතු කාරණා මත බෙල්ජියම සහ නෙදර්ලන්ත පිල තරගාවලියෙන් ඉවත්වූ නිසා තරඟ කලේ මුල් රටවල් දෙක පමණයි.

පදක්කම් සහ සමරු ඵලක 

බ්‍රිතාන්‍යය කණ්ඩායම ජාතික කණ්ඩායමේ ක්‍රීඩකයන් නොවුනත් සමර්සෙට් ප්‍රාන්තයේ කණ්ඩායම් සහ වෙනත් ප්‍රාන්ත කිහිපයක් කණ්ඩායමක ඒකාබද්ද කණ්ඩායමක් විය. දවස් දෙකක ටෙස්ට් තරගයක් වුන මෙය පැවැත්වුනේ ප්‍රංශයේ Velodrome de Vincennes කියන 20000ක ප්‍රේක්ෂක අසුන් ඇති බයිසිකල් තරග පැවැත්වෙන පිටියක් තුල. මෙම තරගය පටන් ගත්තේ අගෝස්තු 19 වෙනිදා එනම් ඉරිදා දිනයක. කණ්ඩායම් දෙකේම නායකයන් එම තරගය එක පිලකට 12 බැගින් ක්‍රීඩාකල යුතුයි කියන මතයට පැමිනිය අතර, ප්‍රංශ කණ්ඩායම් සංයුතියේ බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ක්‍රීඩකයින් වීම තවත් විශේෂත්වයක් වුනා. තරගාවලියේ එකම ක්‍රිකට් තරගය ලෙස බ්‍රිතාන්‍යය කණ්ඩායම ප්‍රංශ කණ්ඩායමට එරෙහිව ලකුණු 117ක් රැස් කරමින් ස්ථාවර ඉලක්කයක් ප්‍රංශ කණ්ඩායම වෙත පිරිනැමුවා. වැඩිම ලකුණු ෆ්‍රෙඩ්රික් කමින්ග් ගේ 38 ද අවශ්‍යම මොහොතේ බෙක්ක්රෝෆ්ට් විසින් රැස් කල ලකුණු 23ත් කැපී පෙනුනා. 

Velodrome de Vincennes

පිළිතුරු ඉනිම ඇරඹු ප්‍රංශ පිලට රැස්කරගැනීමට හැකිවුණේ ලකුණු 78 ක් පමණයි. දෙවැනි ඉනිම වෙනුවෙන් නැවතත් පිටියට ආපු බ්‍රිතාන්‍යය පිල කඩුලු 5ට ලකුණු 145ක් රැස් කර ප්‍රංශ පිල වෙනුවෙන් ලකුණු 185ක ඉලක්කයක් හඹා යාම සදහා අවස්ථාව ලබාදුන්නා. බ්‍රිතාන්‍ය පිල වෙනුවෙන් බෙක්ක්රෝෆ්ට් සහ අල්ෆ්රෙඩ් බවර්මන් අර්ධශතක වාර්තා කළා. ප්‍රබල බ්‍රිතාන්‍ය පිලට එරෙහිව සාර්ථකවීමට නොහැකිවුණු ප්‍රංශ පිල දෙවන ඉනිමේ ක්‍රීඩකයින් සියල්ලන්ම දැවී යනවිට රැස්කරගෙන තිබුනේ ලකුණු 26ක් පමණයි.  මොන්ටේග් ටෝලර් කියන පන්දුයවන්නා ලකුණු 9 කට කඩුලු 7ක් ලබාගත්තා.

#DON